نخستین ماشین چاپ را دو نفر بنامهای « آلبرت هالیدی» و «استاکینگ» از «بوستون» آمریکا خریداری و در سال 1216 شمسی (1837 میلادی) راه ایران را پیش گرفتند. اما به [بندر] «ترابزون» [ترکیه] که رسیدند نتوانستند آن دستگاه سنگین را از راههای کوهستانی و خراب بگذرانند. به استانبول بازگشتند و دستگاه را به مدارس ارمنی فروختند . نوبت به «بریث» چاپچی رسید. او دستگاهی فراهم کرد که بتواند تا سواحل اورمیه برساند . قطعات یدکی را جداگانه بسته بندی کرد و تا ارومیه کشاند در اینجا دوباره سوار کردند...
هما ناطق-ایران در راه یابی به فرهنگ
